Бүгін, 15 наурызда "СҚ-Фармация" жанындағы қоғамдық жұмыс тобының кезекті отырысы өтті, онда "СҚ-ФАРМАЦИЯ" ЖШС Бірыңғай дистрибьюторы базасында медициналық техниканы сатып алуды орталықтандыру мәселелері және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің жүйелі мәселелері талқыланды.
"СҚ-Фармация" жанындағы қоғамдық жұмыс тобының құрамына азаматтық қоғам мен бизнес-қоғамдастық өкілдері, депутаттар мен салалық сарапшылар кіреді. Бірыңғай дистрибьютордың осы алаңында азаматтық қоғамнан келіп түсетін мәселелер үнемі көтеріліп отырады және қажетті ұсыныстар енгізу үшін халықты дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жөніндегі өзекті мәселелер ашық талқыланады.
Естеріңізге сала кетейік, Мемлекет басшысы дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу үлгісі бойынша Бірыңғай дистрибьютор базасында медициналық техниканы орталықтандырылған сатып алуға көшуді тапсырды.
Отырыс қатысушыларына ҚР-да медициналық жабдықтарды Орталық сатып алуға көшу бойынша қабылданып жатқан шаралар ұсынылды. 2021 жылы Президент ҚР Денсаулық сақтау министрлігіне елдегі бар медициналық жабдықтарға түгендеу жүргізуді тапсырды. Жүргізілген ауқымды түгендеу қорытындысы бойынша денсаулық сақтау ұйымдарының медициналық техникамен жаюдықтау деңгейі 83%-ды, тозу деңгейі 49%-ды құрады.
Сондай-ақ, Министрлік түгендеу шеңберінде медициналық техниканы басқарудың ақпараттық жүйесін түрлендірді, медициналық мекемелерді медициналық жабдықтармен жарақтандырудың интерактивті картасын жасады. Бұл құрал өңірлер мен медициналық ұйымдар бөлінісінде жарақтандырудың ағымдағы жай-күйіне мониторингті жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта медициналық техникамен қамтамасыз ету жүйесінің негізгі проблемалары жарақтандырудың жеткіліксіздігі және қолда бар жабдықтар паркінің тозу деңгейінің жоғары болуы, жергілікті жерлерде медициналық техниканы сатып алу кезінде бағалардың ауытқуы, медициналық техника лизингінің қолжетімді тетіктерінің болмауы, медициналық аспаптардың отандық өндірісін дамытудың жеткіліксіздігі болып табылады.
Аталған проблемаларды шешу үшін "СК-Фармация" ЖШС базасында медициналық техниканы екі кезеңде орталықтандырылған сатып алуды жүзеге асыру жоспарлануда.
Бірінші кезеңде келесі іс-шараларды іске асыру жоспарлануда:
-ағымдағы жылға медициналық техниканы сатып алуға жергілікті атқарушы органдардан өтінімдерді автоматты түрде жинау және оны Қаржы министрлігінің электрондық қаржы орталығының сатып алу веб-порталымен интеграциялау мақсатында ЕФАЖ ақпараттық жүйесі түрлендірілген;
-медициналық техниканы сатып алуды ұйымдастыруды және өткізуді реттейтін нормативтік-құқықтық актілерге өзгерістер енгізу;
-сатып алуға техникалық ерекшеліктерді біріздендіру тетігін әзірлеу;
-ағымдағы жылы медициналық техниканы орталықтандырылған электрондық сатып алуды өткізу;
-2025 жылға дейін медициналық техникаға қажеттілікті талдауды аяқтау.
Бұдан әрі қаржыландыру көздерін айқындай отырып, 2025 жылға дейін басым бағыттар бойынша медициналық техникамен жарақтандыру бағдарламасы бекітілетін болады.
2-кезеңде отандық және шетелдік медициналық техника өндірушілерімен өндірісті оқшаулау мәселелерін пысықтау, ұзақ мерзімді шарттардың тетіктерін әзірлеу, өмірлік цикл келісімшарттарының тетіктерін сатып алу практикасына енгізу және "толық аяқталған"басым бағыттар бойынша кешенді жарақтандыру үшін медициналық техниканы сатып алу жөніндегі шараларды іске асыру жоспарлануда.
Осының барлығы медициналық техниканы сатып алуды жоспарлаудың ашықтығын қамтамасыз етуге, қажетті медициналық жабдықпен жарақтану деңгейін арттыруға, сатып алуды шоғырландыру және техникалық тапсырмаларды біріздендіру есебінен оның құнын төмендетуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, сервистік қызмет көрсету мен кадрларды оқыту сапасы артады, медициналық техника нарығында отандық тауар өндірушілердің үлесі артады.
Бірыңғай дистрибьютор пациенттерді сапалы емдеу және медициналық мекемелерді қазіргі заманғы диагностикалық және емдеу-профилактикалық жабдықтармен жарақтандыруға қолайлы жағдай жасау мақсатында медициналық техникамен жарақтандырудың проблемалық мәселелерін, оның ішінде жарақтандыруды жоспарлау, медициналық техниканы пайдалану тиімділігі, мамандар даярлау (денсаулық сақтау ұйымдарының медициналық және техникалық персоналы), сервистік қызмет көрсету мен жөндеуді жетілдіру мәселелерін айқындайды және пысықтайды.
Сондай-ақ, медициналық техниканы, оның ішінде орталықтандырылғандарды сатып алуды жүзеге асыру бойынша әлемдік тәжірибе талданды. Мәселен, озық елдердің, атап айтқанда АҚШ, Малайзия, БАӘ, Корея, Австралия, Еуропалық Одақ елдерінің, Жапонияның тәжірибесі зерделенді.
Бірінші кезектегі міндет – қолда бар медициналық жабдықтар паркін талдау және медициналық техникаға деген қажеттілікті жабдықтау стандарттары негізінде верификацияланған жабдықты қалыптастыру. Бұл міндет сұратылып отырған медициналық техника қажеттілігінің және денсаулық сақтау ұйымдарының оны қолдануға дайындығының сапалы мониторингін, ескірген жабдықтарды өзекті модельдерге уақтылы ауыстыруды көздейді. Бұл денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық жабдықтарды тиімді сатып алуды сапалы жоспарлауға және жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Медициналық жабдықтарға кешенді сервистік қызмет көрсетуге және медициналық қызметкерлерді тұрақты оқытуға ерекше көңіл бөлінеді. Бұл халыққа көрсетілетін медициналық қызметтердің көлемі мен сапасын едәуір арттыруға және денсаулық сақтау ұйымдарының медициналық техниканы тиімді пайдалануы арқылы оларды көрсетуге арналған шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.
Бұдан басқа, қысқа мерзімді кезеңде ұзақ мерзімді шарттардың, келісімшарттардың офтейк-шарттарының, лизингтік тетіктердің, "өмірлік цикл" келісімшарттарының тетіктерін пайдалана отырып, Қазақстан Республикасында медициналық техниканы оқшаулау/келісімшарттық өндіру мәселелерін пысықтау жоспарлануда.
Сондай-ақ, оқшауландырылған өндірістерге қойылатын талаптардың бірі медициналық ұйымдардың техникалық және дәрігерлік мамандарын даярлау, жұмыс істеп тұрған сервистік орталықтарды ашу немесе кеңейту, қосалқы бөлшектер мен шығыс материалдары қоймаларын қалыптастыру болып табылады, бұл жөндеу кезінде жабдықтың бос тұрып қалу уақытын азайту, халыққа медициналық қызметтердің қолжетімділігін арттыру есебінен сатып алынатын медициналық техниканы пайдалану тиімділігін арттыруға әкеледі.
Бұл жоба белгілі бір кезеңге арналған ұзақ мерзімді келісімшарттар тетігін пайдалана отырып іске асырылатын болады, олар оқшауландырылған компанияларға сатып алудың кепілдік берілген көлемін ұсынуды көздейді. Медициналық техника өндірісін локализациялауды дамыту Денсаулық сақтау жүйесі үшін де, бизнес үшін де кең перспективалар ашады.
Қазіргі уақытта шетелдік және отандық медициналық техника өндірушілерімен өндірісті оқшаулау мәселелері нақты пысықталуда. Осы жұмыстың қорытындысы бойынша Қазақстанда оқшаулауға арналған жабдықтардың кеңес беру тізбесі қалыптастырылатын болады, оны Медициналық және сараптамалық қоғамдастық егжей-тегжейлі пысықтайтын болады.
Отырыстың күн тәртібіндегі келесі мәселе ТМККК және МӘМС жүйесі шеңберінде дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің жүйелі проблемалары болды. Қазақстан Республикасының Президенті, сондай-ақ Үкімет дәрі-дәрмекпен үздіксіз қамтамасыз ету мәселелеріне көп көңіл бөледі. Қазіргі уақытта салада белгілі бір оң нәтижелерге қол жеткізілді, алайда баға белгілеу, ДЗ және МИ Бірыңғай жіктеуішінің болмауы, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін интеграциялау және т. б. сияқты Бірыңғай дистрибьюторға тәуелді емес бірқатар проблемалар бар екенін атап өту қажет. Осыған байланысты, Бірыңғай дистрибьютор ұсынылатын шешу жолдарымен бірқатар жүйелі проблемаларды анықтады.
Отырысқа қатысушылар пандемия жағдайында денсаулық сақтау жүйелері жұмысының оңтайлы модельдерін талқылады, халықты қажетті дәрі-дәрмектермен үздіксіз қамтамасыз етудің жалпы тәсілдерін атап өтті. Отырыс қорытындысы бойынша қоғамдық жұмыс тобының мүшелері айтқан барлық ұсыныстар мен өтініштер "проблемалық мәселелер кітабына" енгізіледі.
Күн тәртібінде сондай-ақ әлемдегі жағдайға байланысты дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудегі тәуекелдер қаралды.
Бірыңғай дистрибьютор ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде 2022 жылға ДД және МҚ сатып алуды мәлімделген жылдық қажеттіліктің 93% көлемінде жүзеге асырды. Олардың шамамен 59% - ы отандық өндіріске тиесілі, 23% - ы Еуропа елдерінен, барлығы 2% - ы Украина мен РФ-дан жеткізіледі, қалған 13% - ы басқа елдерден сатып алынады.
Айта кету керек, Бірыңғай дистрибьютор жыл сайын дәрі-дәрмектерді сатып алу және жеткізу туралы келісім-шарттар алдын-ала жасалады, ал келесі жылға дәрі-дәрмектер ағымдағы жылы сатып алынады. Осылайша, елдің дәрі-дәрмектерімен қамтамасыз ету алдын-ала жүргізіледі.
Дәрі-дәрмектерді сатып алу кезіндегі маңызды шарттардың бірі жеткізу кестесі болып табылады және желтоқсан айында Бірыңғай дистрибьютордың қоймаларында дәрі-дәрмектердің болуы қажеттілігі, емханалар мен ауруханаларға жөнелту қаңтар айында басталады.
Пациенттерді қамтамасыз ету үшін препараттарды медициналық ұйымдарға жөнелту кестеге сәйкес уақтылы жүзеге асырылады. Дәрі-дәрмектер тұрақты негізде стационарларға, сондай-ақ халықты амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету үшін медициналық ұйымдарға жеткізіледі.
Сонымен қатар, ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мен Бірыңғай дистрибьютор әлемде қалыптасқан дағдарыстық жағдайды ескере отырып, дәрі-дәрмектерді уақытылы жеткізу бойынша жеткізушілермен жұмыс жүргізуде. ҚР-ға Еуропа, Украина, РФ, Беларусь елдерінен жеткізілімдердің бұзылуына жол бермеу бойынша барлық шаралар қабылдануда және тәуекелдер пысықталуда.
Бірыңғай дистрибьютор медициналық мекемелерді дәрі-дәрмектермен уақтылы және қажетті көлемде қамтамасыз ету үшін барлық күш-жігерін жұмсайды. Халық үшін дәрілік препараттардың қолжетімділігін кідіріссіз қамтамасыз ету мәселесі ҚР Үкіметінің ерекше бақылауында.
Бірыңғай дистрибьютормен үздіксіз қамтамасыз ету мақсатында Бірыңғай дистрибьютордың қоймаларында коронавирустық инфекцияны емдеу және эпидемиологиялық жағдайға байланысты жедел жөнелту үшін дәрілік заттардың, жеке қорғаныс құралдарының стратегиялық қорларын құру бойынша бірқатар шаралар қабылданды.
Тағы бір маңызды шара - әлеуметтік-маңызды аурулар бойынша сатып алынатын дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдардың жалпы санының 25%-ына дейінгі көлемде азаймайтын қорды қалыптастыру болды. Бұл өз кезегінде дәрі-дәрмекпен үздіксіз қамтамасыз етуге, қате жоспарлау тәуекелдерінің митигациясына, Төтенше жағдайлар туындаған кезде дәрімен қамтамасыз ету қажеттіліктеріне жедел ден қоюға мүмкіндік береді.
Бірыңғай дистрибьютор тұрақты негізде Бірыңғай дистрибьютордың қоймаларында дәрі-дәрмектердің болуына және медициналық ұйымдардағы қалдыққа мониторингті жүзеге асырады. Апта сайынғы негізде ақпарат ҚР Денсаулық сақтау министрлігіне ұсынылады.